„Co czytali sobie kiedy byli mali?” Ewa Świerżewska, Jarosław Mikołajewski

Każdy z nas, lubiących czytać, ma zapewne ulubione książki z dzieciństwa. Pierwsze bajki, pierwsze wierszyki, elementarz, atlasy zachwycające kolorami map …. Pamiętam swój pierwszy elementarz, z którego uczyłam się literek, składałam je w pierwsze słowa, rysowałam i czytać nauczyłam się bardzo szybko, mając niecałe 6 lat. Zawsze wolałam książki od lalek. Zaczytywałam się w starym wydaniu baśni Andersena, które choć często smutne, a nawet straszne, bardzo mi się podobały. Uwielbiałam małe książeczki z serii „Poczytaj mi mamo” wznowione teraz przez Naszą Księgarnię w ładnych, twardych wydaniach. Czytałam wszystko właściwie co było w domu, „Płomyczki”, „Świerszczyki”, stare gazety z których nie wiele rozumiałam a nawet (już będąc nieco starszą) „Dywizjon 303” i „Bruki Warszawy” o powojennej Warszawie (była to książka w płóciennej oprawie, strasznie gruba, należąca do mojego dziadka, z czarno białymi fotografiami). Uwielbiałam stary atlas świata, wierszyki Brzechwy i Tuwima, książkę o pieskach „Puc, Bursztyn i goście” (niestety nie pamiętam autora) w której mowa była o tym, że każdy piesek (i ten miastowy i ten ze wsi są równe – żaden nie powinien czuć się lepszy, co się idealnie przekłada na relacje międzyludzkie oczywiście). Bardzo lubiłam też książki o Tomku Wilmowskim – Szklarskiego, Trylogię i „W Pustyni i w puszczy” Sienkiewicza (wyobrażałam sobie, że jak, Nel mam febrę i Staś opiekuje się mną w ogromnym baobabie), lubiłam „Przygody Tomka Sawyera” (wcielając się w rolę Becky zagubionej w wielkiej jaskini, albo i w samego Hucka Finna, ksiażki Bahdaja, Niziurskiego i oczywiście pana Samochodzika – Nienackiego. Nigdy (o dziwo) nie ciągnęło mnie do książek Siesickiej czy Montgommerry. Jakiś dziwak jestem ;)

W książce, o której dzisiaj chciałam kilka słów, właściwie zawiera się to wszystko co napisałam wyżej – wspomnienia. Autorzy przeprowadzają króciutkie rozmowy ze znanymi osobami na temat ich ulubionych książek z dzieciństwa (bardzo dużo tytułów powiela się z moimi :)) oraz wszystkiego co z nimi związane. Wypowiadają się m.in. :

 – Janina Ochojska – wiecie, że z wykształcenia jest astronomem? została nim pod wpływem książki Gadomskiego „Obrazy Nieba”, a ponieważ od dziecka chorowała na polio, wiele czasu spędzała w szpitalach i na różnych rehabilitacjach – miała mnóstwo czasu na czytanie. Jak mówi „Czytanie jest kwintesencją życia”. Ma ogromną bibliotekę z mnóstwem nieprzeczytanych książek, na które, jak mówi, jeszcze przyjdzie czas (ha, nie jestem więc sama ;))

– Tomasz Majewski – nasz sportowiec od pchnięcia kulą, który nawiasem mówiąc już ma brązowy medal na trwających Mistrzostwach Europy. Wiecie, że imię Tomasz otrzymał po Tomku Wilmowskim z książek Szklarskiego? bo wszyscy u niego w domu czytali jego przygody, nawet rodzice.

– Kazik Staszewski, który naprawdę pięknie wspomina swoje dzieciństwo, próby rysowania komiksów, pisania opowieści historycznych (bo historia- szczególnie II wojny światowej – jest jego pasją) i mówi że : „Ktoś mówi, że w tablecie można przewieźć tysiąc dwieście książek, a w walizce tak normalnie to ze trzy. No ale nikt przecież nie przeczyta tysiąca dwustu książek na wakacjach, a trzy – owszem” (zgadzam się i ja)

– Krystyna Janda – która ma „absolutny przymus czytania” :) i fajnie opowiada o swoich książkach z dzieciństwa, o tym jak czytała (a właściwie nagrywała się) swojej córce. A podoba mi się bardzo to: „Byłam bardzo porządnym dzieckiem, zjadałam wszystko co było na talerzu i czytałam książkę do końca. Dzisiaj mam odwagę odłożyć książkę po 20 czy 50 stronach” – bo po co marnować czas na coś co nam nie „wchodzi”?

– Marek Kamiński, słynny podróżnik zakochany w książkach… oczywiście podróżniczych. Pięknie mówi o tym, że życie może być przygodą, zupełnie tak jak książka, wszystko zależy od naszego podejścia.

– Bohdan Butenko, słynny rysownik/ilustrator mówi, że na bezludną wyspę zabrałby książkę telefoniczną, bo to ogromne pole dla działania dla ilustratora : „wielu bohaterów, żadnej akcji” :)

– Anna Czerwińska – nasza słynna himalaistka, która oczywiście zaczytywała się w książkach podróżniczych, górskich ale również przeczytała „Dywizjon 303”, „Dzieci z Bullerbyn” czy „Małą księżniczkę” :) „Rodzice wpoili mi szacunek do książek. Czasami jak czytałam w łóżku, babcia karciła mnie delikatnie, że nie powinno się spać na książce, bo się niszczy: Anulek, zanim pójdziesz spać, odłóż książeczkę” :)

– Jacek Cygan – który zaczytywał się w baśniach Andersena czy „Koniku Garbusku” i który mówi (jak większość osób przepytywanych w książce), że mimo braku ilustracji w wielu książkach sprzed lat – czytało się je z większym zainteresowaniem, bo pobudzały one wyobraźnię, a „barwy były w słowach czy rymach”.

Nie sposób wymienić wszystkich rozmówców, a i szkoda odbierać Wam przyjemność z lektury (nazwiska zresztą widnieją na okładce), dodam tylko, że wielu zachwycało się ilustracjami pana Sztancera w książkach dla dzieci (co mnie nie dziwi), „Kubusiem Puchatkiem” w tłumaczeniu Ireny Tuwim (co mnie nie dziwi również), czy czytaniem pod kołdrą z latarką do 3 w nocy, albo szperaniem w bibliotekach (co mnie nie dziwi tym bardziej :)). 

Cudowna podróż do krainy książek i dzieciństwa – sama przypomniałam sobie wiele sytuacji, wiele tytułów, a nawet zapach książki „Lato leśnych ludzi”.. Niesamowite. Bardzo polecam. Dodatkowo, to pięknie wydana książka (na każdej stronie są ilustracje lub zdjęcia). 

 „Co czytali sobie kiedy byli mali?”, Ewa Świerżewska, Jarosław Mikołajewski, Egmont & Agora, 2014.