„Simon włożył ręce do kieszeni szortów i po chwili wyjął z nich kilka monet. – Jeśli chcesz kiedyś tutaj wrócić, musisz zamknąć oczy i wrzucić monetę do fontanny. W ten sposób: lewą ręką przez prawe ramię. – Kiedy odwrócił się, żeby to zrobić, miał na twarzy uśmiech. Zamknął oczy i rzucił monetą za siebie. Do czego chciał wrócić? Do Rzymu, fontanny di Trevi czy do niej? Nie wiedziała. I już nigdy nie miała się tego dowiedzieć. Wiedziała tylko, że wszystko w życiu wraca. Jak woda w fontannie”.
Młodziutka Elvira Madigan niegdyś pracowala w cyrku jako linoskoczek. Kiedy zakochał się w niej żonaty porucznik Sparre bez wahania porzucił dla niej rodzinę i razem uciekli do Danii. NIe wystarczyła jednak miłość, ich życie skończyło się ledwie się zaczęło. Ubóstwo doprowadziło do tragedii. Sparre zastrzelił najpierw Elwirę a potem siebie. Kobiecie strzelił prosto w serce.
Ta historia co jakiś czas przewija się w powieści Selmy Lønning Aarø. Jedna z bohaterek ma na imię Elvira, jest córką Simona i Almy. Ma szesnaście lat i czuje się tak, jakby to ją kula porucznika Sparre trafiła w serce. Dlaczego? Dziewczynka jest córką Simona wspomnianego powyżej w cytacie i jest jedną z trzech narratorek w powieści. Pisze listy do zmarłej parę lat temu na raka młodszej siostry, po śmierci której mówi: „Czułam, jak kamień spada mi z serca. Czułam ulgę. Czekałam, aż umrzesz. Od dnia, w którym zachorowałaś, czułam się tak, jakbym leżała z głową pod wodą. W końcu mogłam się wynurzyć na powierzchnię i wziąć głęboki oddech”. Czy za takie myślenie należy się znienawidzić?
Wspomniany w cytacie Simon, ojciec Elviry, pewnego dnia wpada wprost pod koła samochodu i zapada w śpiączkę. Chwilę wcześniej rozmawia z pewną kobietą, całuje ją i nagle odwraca się i jakby ucieka… wybiega prosto pod jadące auto. Co spowodowało ten nagły odruch? Kim była kobieta z którą się całował, a która po wypadku zwyczajnie odchodzi, jakby bez zainteresowania tym, co się wydarzyło? Ta kobieta właśnie będzie drugą narratorką. Ma na imię Helen i jej życie też nie należy do usłanego różami, kiedyś napisała książkę „Opowieści portowe” a teraz jest w ciąży z Simonem i nie wie co robić.
Kolejną narratorką jest Alma, żona Simona, niegdyś piękność nad pięknościami, teraz z oszpeconą w wyniku pożaru połową twarzy. Poznajemy ją bardziej, kiedy zaczyna zwierzać się swojej pomocy domowej: Małgosi. Alma dobrze wie, że mąż ją zdradzał. Nie wie tylko z kim. Śmierć córki (siostry Elviry) sprawiła, że przestało jej na czymkolwiek zależeć. „Lena była jak lustro, w którym mogłam się przeglądać. Kiedy umarła, straciłam swoje lustrzane odbicie. Pomyślałam, że ktoś chce się mnie pozbyć. Usunąć wszystko, co było do mnie podobne. Aż w końcu zrozumiałam, że to była cena, jaką musiałam zapłacić za swoją próżność”.
Uch, ależ mi się podobała ta powieść. Jest już dość „stara”, bo wydana w 2009r. ale dopiero teraz wygrzebałam ją z półki i przeczytałam. Trzeba ją czytać w skupieniu, bo narracje przeplatają się niespodziewanie, cofamy się w czasie, perspektywy się łączą, by pokazać nam zachowania i emocje wszystkich postaci w danej sytuacji. Świetnie jest to napisane. Nie ma tu wielkiej akcji, wszystko dzieje się wewnątrz postaci. To ich odczucia, wspomnienia tworzą całą historię, by w finale pokazać czytelnikowi, kto jest w tej historii porucznikiem Sparre. To bardzo dobra opowieść, której bohaterowie pokazują całą paletę uczuć: miłość, smutek, złość i gniew, poczucie winy, bezkompromisowość, zemstę. Wszyscy są tutaj samotni, tkwią w skorupach własnych emocji i próbują usprawiedliwiać swoje czyny. Tylko czy jest dla nich usprawiedliwienie? Każdy dusi się w własnym sosie, w nieumiejętności porozumienia się, w beznadziei i zżerającym ich od środka gniewie na rzeczywistość, na którą często nie ma wpływu. A nawet jeśli był, to czy podjęte wybory były słuszne?
Świetna pozycja, jak dla mnie.
„Lewą ręką przez prawe ramię” Selma Lønning Aarø, tłumaczenie Milena Skoczko, wyd. Smak Słowa, 2009r.
CZYTAJ OD LEWEJ 